De jongere is angstig en teruggetrokken

Sommige jongeren lopen vast op school of werk, binnen het gezin en in contacten met leeftijdgenoten en anderen. Ze voelen zich onzeker, zonderen zich vaak af, blijven thuis van school en maken onhandige keuzes, waardoor ze niet meer meedoen aan het dagelijks leven en geïsoleerd raken. Het lukt hen niet dit patroon te doorbreken, ook niet met eerder geboden hulp en begeleiding van bijvoorbeeld ouders of school. Mogelijk heeft deze leerling last van cluster c persoonlijkheidsproblematiek.

De jongere heeft ernstige gedragsproblemen

Sommige jongeren vertonen grensoverschrijdend gedrag. Deels hoort dit bij het opgroeien van iedere puber. Soms zijn de problemen zó erg en duren ze zó lang dat een kind erdoor in de problemen komt. Hij of zij wordt bijvoorbeeld vaak de klas uitgestuurd of zelfs geschorst. Ook lukt het niet goed om vriendschappen te sluiten. Ouders kunnen het gevoel hebben dat ze het allemaal niet meer aankunnen.
De leerling:

spijbelt veel / gaat niet meer naar school
heeft verkeerde vrienden en vriendjes
luistert niet. Er is steeds ruzie
hangt laat op straat / komt te laat thuis / loopt thuis steeds weg
is verbaal en fysiek agressief in huis. Schreeuwt, krijst, slaat.
Ouders hebben geen invloed meer op het kind
veroorzaakt overlastkomt in aanraking met politie en justitiedreigt uit huis geplaatst te worden in gesloten jeugdzorg of een justitiële jeugdinrichting

Emotioneel instabiel

Sommige jongeren hebben sterk wisselende stemmingen. Zij reageren vaak impulsief en nemen plotselinge besluiten zonder de gevolgen ervan te overzien. Zij hebben woede-uitbarstingen en reageren emoties af op zichzelf of anderen. Hun gevoelens lopen snel hoog op en soms kan het lang duren voor ze weer rustig zijn. Zij hebben vaak conflicten met andere mensen, niet alleen op school, maar ook thuis, in relaties en vriendschappen. Zij zijn erg gevoelig en voelen zich snel gekwetst of teleurgesteld.
Zij begrijpen zichzelf niet meer of voelen zich onbegrepen door anderen. Soms voelen zij zich somber en hebben het gevoel niet meer te willen leven. Zij gebruiken teveel alcohol of drugs of verwonden zich.
Mogelijk heeft deze leerling een borderline persoonlijkheidsstoornis

Negatieve gevolgen angst / teruggetrokkenheid en
emotionele instabiliteit

• uitstoting uit de groep leeftijdgenoten
• spijbelen / schooluitval / niet afmakenschoolopleiding
• geen vervolgopleiding / beperkt toekomstperspectief, leidend tot werkloosheid
• depressieve en andere psychische klachten, met risico suïcide

Negatieve gevolgen ernstige gedragsproblemen:

• uitstoting uit de groep gezonde leeftijdgenoten
• zware belasting voor leraren, waardoor zij minder aandacht kunnen besteden aan klasgenoten
• politiecontact door strafbaar gedrag (het plegen van delicten)
• spijbelen / schooluitval / schorsing van school / niet afmaken schoolopleiding
• geen vervolgopleiding / beperkt toekomstperspectief, leidend tot werkloosheid en kans op criminaliteit